Breng je onderwijs tot leven met
Real Life Learning
Als docent in het beroepsonderwijs sta je dagelijks voor de uitdaging om je studenten niet alleen theoretische kennis en vaardigheden bij te brengen, maar hen ook voor te bereiden op de praktijk van overmorgen. Je wilt dat ze betrokken zijn, dat ze begrijpen waarom ze leren wat ze leren, en dat ze het verschil kunnen maken in de echte wereld. Maar hoe geef je dat vorm?
Stel je voor dat je lessen en leercontexten continu naadloos aansluiten op actuele, maatschappelijke vraagstukken. Dat je studenten werken aan échte projecten en uitdagingen die er toe doen, waarbij ze niet alleen hun vakinhoudelijke kennis toepassen, maar ook essentiële vaardigheden ontwikkelen zoals samenwerken, kritisch denken en probleemoplossen. Dat is de kracht van Real Life Learning en Problem Solving.
Met de challenge “Werken aan een gezond voedselsysteem zonder verspilling” nodigen we je uit om samen met je studenten bij te dragen aan een duurzamere toekomst. We hebben een stap-voor-stap gids ontwikkeld die jou helpt om Real Life Learning eenvoudig te integreren in je onderwijs. echt je desondanks vragen hebben dan kunnen wij je hier uiteraard bij ondersteunen.
Deze gids biedt een praktische overzicht om:
Je lessen te verbinden met regionale thema’s en zo de betrokkenheid van je studenten te vergroten.
Authentieke leerervaringen te creëren die aansluiten bij de belevingswereld van je studenten.
Samen te werken met lokale bedrijven en organisaties, waardoor je onderwijs nog relevanter wordt.
Innovatieve onderwijsmethoden toe te passen die je lessen verfrissen en continu vernieuwen.
Door deel te nemen aan deze challenge en gebruik te maken van het stappenplan, geef je je studenten de kans om écht impact te maken. Ze zullen niet alleen leren over het voorkomen van voedselverspilling, maar actief bijdragen aan oplossingen en zo waardevolle ervaring opdoen voor hun toekomstige carrière. Je helpt hen onderzoeken en ontwerpend te Werken, Innoveren en Leren.
Ben je klaar om je onderwijs naar een hoger niveau te tillen en je studenten te inspireren met betekenisvol leren? Duik in onze gids en ontdek hoe je de MBO-Challenge een vaste plek kunt geven in jouw lessen.
Ga nu aan de slag met het stappenplan en breng Real Life Learning tot leven in jouw onderwijs!
#1 Ontdek Real Life Learning
Verdiep je in Real Life Learning en ontdek hoe je dit kunt toepassen in jouw lessen om studenten te inspireren met echte uitdagingen.
Verdiep je in Real Life Learning: Deze onderwijsmethode verbindt leren met échte, relevante situaties. Studenten werken aan praktijkgerichte opdrachten die aansluiten bij echte uitdagingen in de samenleving of het werkveld. Dit verhoogt niet alleen hun betrokkenheid, maar zorgt ook voor een betere aansluiting op de arbeidsmarkt.
Leer over Design Based Education en Challenge Based Leren: Deze methodieken helpen je om onderwijs te ontwerpen rond complexe, real-life vraagstukken. Design Based Education richt zich op het creëren van oplossingen door middel van een ontwerpproces, terwijl Challenge Based Leren studenten uitdaagt om innovatieve oplossingen te ontwikkelen voor actuele problemen.
Start met reflectie: Hoe kun je deze principes in jouw lessen toepassen? Denk na over welke actuele, regionale of maatschappelijke thema’s je kunt gebruiken om studenten te inspireren en hen te betrekken bij echte projecten.
Waarom is deze stap belangrijk?
Real Life Learning legt de basis voor onderwijs dat studenten voorbereidt op echte uitdagingen. Door je als docent te verdiepen in de onderliggende principes, kun je leren betekenisvoller en relevanter maken voor je studenten. Dit zorgt voor betere betrokkenheid en effectievere voorbereiding op de beroepspraktijk.
Hulp nodig?
Vraag het Real Life Learning expert Erwin Niedeveld. E-mail: info@mbo-challenge.nl
#2 Identificeer relevante competenties en leereenheden
Bestudeer het Kwalificatiedossier (KD): Het KD bevat de basis-, profiel- en keuzedelen die je studenten nodig hebben om hun opleiding succesvol af te ronden. Begin met het in kaart brengen van de competenties die centraal staan in jouw vakgebied.
Rubriceer deze competenties: Verdeel de competenties in logische leereenheden met toenemende complexiteit en beheersingsniveaus. Dit helpt om het leerproces stapsgewijs op te bouwen, zodat studenten geleidelijk steeds complexere vaardigheden kunnen ontwikkelen. Bovendien biedt het mogelijkheden voor studenten met eerder verworven competenties in te stappen op een hoger niveau van complexiteit.
Koppel de competenties aan thema’s: Bedenk hoe deze leereenheden kunnen worden gekoppeld aan de thema’s die je in de volgende stappen verder zult ontwikkelen, zodat je lessen direct aansluiten bij relevante beroepspraktijken en regionale vraagstukken.
Waarom is deze stap belangrijk?
Het identificeren en rubriceren van competenties zorgt voor een heldere structuur in je onderwijs. Door de leerdoelen duidelijk te koppelen aan beroepscompetenties en samenhangende leereenheden, worden studenten beter begeleid in hun leerproces. Dit maakt het mogelijk om hen gericht voor te bereiden op zowel het examen als op de beroepspraktijk.
Hulp nodig?
Vraag het Real Life Learning expert Erwin Niedeveld. E-mail: info@mbo-challenge.nl
#3: Onderzoek het regionale DNA en identificeer relevante thema’s
Onderzoek het regionale DNA: Iedere regio heeft unieke kenmerken, uitdagingen en kansen. Denk aan sectoren als landbouw, technologie, duurzaamheid of toerisme. Verken de sociale, economische en ecologische vraagstukken die in jouw regio spelen en waar jij met je studenten aan kunt bijdragen.
Identificeer relevante thema’s: Kies thema’s die aansluiten bij de realiteit van je studenten, hun leefwereld en hun toekomstige werkveld. Denk aan duurzaamheid, innovatie of maatschappelijke uitdagingen. Deze thema’s vormen de basis voor betekenisvolle en praktijkgerichte leeractiviteiten in de volgende stappen.
Leg contact met regionale partners: Ga in gesprek met lokale bedrijven, organisaties en overheden om hun uitdagingen en behoeftes te begrijpen. Dit helpt je bij het ontwikkelen van opdrachten die direct inspelen op actuele regionale vraagstukken.
Waarom is deze stap belangrijk?
Door het regionale DNA te onderzoeken en thema’s te koppelen aan je lessen, maak je je onderwijs regionaal relevant en zinvol. Dit versterkt niet alleen de betrokkenheid van studenten, maar zorgt er ook voor dat ze werken aan reële, actuele vraagstukken in hun omgeving. Dit bevordert samenwerking met regionale bedrijven en organisaties, wat uiteindelijk de aansluiting op de arbeidsmarkt vergroot.
Hulp nodig?
Vraag het Real Life Learning expert Erwin Niedeveld. E-mail: info@mbo-challenge.nl
#4 Ontwerp complexe leertaken met het 4C/ID-model
Gebruik het 4C/ID-model: Dit model helpt je om complexe leertaken te ontwerpen door de opbouw van leerervaringen stap voor stap te structureren. Het bestaat uit vier componenten: leertaken, ondersteunende informatie, just-in-time informatie en deeloefeningen. Dit zorgt ervoor dat studenten ondanks de complexiteit vaardigheden geleidelijk opbouwen en toepassen in realistische situaties.
Ontwerp leertaken: Begin met eenvoudige, maar gehele, realistische taken die studenten inzicht geven in het proces. Breid dit uit naar complexere opdrachten die hen uitdagen om de kennis en vaardigheden die ze nodig hebben op te willen doen en al hebben opgedaan, toe te passen in nieuwe, authentieke situaties.
Geef ondersteuning en feedback: Bied ondersteunende informatie aan tijdens de leertaken en zorg voor directe feedback op het juiste moment (just-in-time). Dit bevordert het zelfregulerend vermogen van studenten en stimuleert hen om zelf oplossingen te vinden.
Waarom is deze stap belangrijk?
Het 4C/ID-model helpt om complexe leertaken gestructureerd op te bouwen, zodat studenten leren omgaan met steeds complexere situaties. Door leertaken stapsgewijs op te bouwen, bied je hen de mogelijkheid om theorie in de praktijk toe te passen en zo hun vaardigheden steeds verder te ontwikkelen. Dit maakt leren niet alleen effectiever, maar ook betekenisvoller.
Hulp nodig?
Vraag het Real Life Learning expert Erwin Niedeveld. E-mail: info@mbo-challenge.nl
#5 Koppel thema’s aan leereenheden en introduceer micro-credentials
Koppel thema’s aan leereenheden: Neem de thema’s die je in stap 3 hebt geïdentificeerd en verbind ze aan de samenhangende leereenheden die je hebt ontworpen in stap 2. Zorg ervoor dat de leertaken aansluiten bij deze thema’s en dat ze levensechte, praktijkgerichte uitdagingen weerspiegelen. Dit zorgt voor meer betrokkenheid en betekenisvol leren voor je studenten.
Introduceer Micro-credentials: Maak leren flexibel en persoonlijk door micro-credentials, zoals Open Badges, te koppelen aan specifieke leereenheden en taken. Micro-credentials maken het mogelijk om elke afzonderlijke vaardigheid of leereenheid die een student beheerst, te erkennen en te valideren. Dit geeft studenten zichtbare erkenning van hun voortgang, zelfs buiten het behalen van een volledig diploma.
Gebruik Open Badges of EduBadges: Zorg ervoor dat elke afgeronde leereenheid wordt beloond met een badge die de student digitaal kan verzamelen. Dit geeft hen direct bewijs van hun behaalde competenties, wat ook waardevol is voor toekomstige werkgevers.
Waarom is deze stap belangrijk?
Door thematische leereenheden te koppelen aan micro-credentials, zoals Open Badges, bied je studenten de mogelijkheid om flexibeler en persoonlijker te leren. Het valideren van hun competenties in kleine eenheden geeft hen direct inzicht in hun voortgang en stelt hen in staat om hun prestaties beter zichtbaar te maken voor toekomstige werkgevers. Bovendien ontstaan zo meer kansen om maatwerken mogelijk te maken, ook voor Leven Lang Ontwikkelen.
Hulp nodig?
Vraag het Real Life Learning expert Erwin Niedeveld. E-mail: info@mbo-challenge.nl
#6 Ontwerp thematische WIL-contexten (Werken, Innoveren en Leren)
Ontwerp contextrijke leeromgevingen: Zorg ervoor dat de leeromgevingen die je creëert, echt, relevant en betekenisvol zijn voor je studenten. Denk aan projecten die aansluiten bij echte uitdagingen in de regio, bedrijven of maatschappelijke vraagstukken. Dit maakt het leren niet alleen praktijkgerichter, maar ook inspirerender voor je studenten.
Verbind leren met de praktijk: Werk samen met lokale bedrijven, organisaties en andere stakeholders om Werken, Innoveren en Leren in zogenaamde authentieke WIL-contexten te ontwerpen. Studenten werken aan echte projecten, waardoor ze leren, innoveren en samenwerken in een realistische werkomgeving.
Focus op Real Life Learning en Real Life Problem Solving: Creëer opdrachten die complexe problemen uit de echte wereld weerspiegelen. Door deze aanpak leren studenten om creatieve en duurzame oplossingen te bedenken voor echte uitdagingen, wat hen beter voorbereidt op de praktijk.
Waarom is deze stap belangrijk?
Het ontwerpen van thematische WIL-contexten zorgt ervoor dat studenten werken, innoveren en leren binnen een contextrijke omgeving die authentiek en betekenisvol is. Dit maakt leren dynamisch en praktijkgericht, waardoor studenten beter worden voorbereid op de uitdagingen van de echte wereld. Het helpt hen ook om creatief te denken en innovatieve oplossingen te bedenken voor complexe problemen.
Hulp nodig?
Vraag het Real Life Learning expert Erwin Niedeveld. E-mail: info@mbo-challenge.nl
#7 Faciliteer leren in themakringen (Sociocratisch)
Introduceer themakringen: Organiseer je studenten in themakringen, waarin zij samenwerken rond de thema’s die je in de eerdere stappen hebt geïdentificeerd. In deze kleine groepen kunnen studenten ideeën uitwisselen, reflecteren en elkaar ondersteunen tijdens het leerproces.
Gebruik sociocratische principes: Pas de sociocratische werkwijze toe om besluitvorming en samenwerking binnen de groep te bevorderen. Dit betekent dat elke student een gelijke stem heeft en dat beslissingen gezamenlijk worden genomen, wat eigenaarschap en betrokkenheid vergroot.
Stimuleer peer-learning en netwerkleren: In themakringen leren studenten niet alleen van elkaar, maar ook in een bredere context, door samenwerking met andere groepen en externe partners. Dit versterkt hun leerproces en helpt hen nieuwe perspectieven te ontwikkelen. Zo ontstaan mogelijkheden om te kunnen leren in mono-, multi-, inter- en transdisciplinair teams van studenten en professionals.
Waarom is deze stap belangrijk?
Themakringen, waarbij sociocratische besluitvorming wordt toegepast, stimuleren samenwerking, peer-learning en eigenaarschap bij studenten en andere teamleden. Dit vergroot de betrokkenheid en helpt studenten om verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leerproces. Het bevordert ook netwerken en ecosysteemleren, wat essentieel is in een steeds complexer wordende samenleving.
Hulp nodig?
Vraag het Real Life Learning expert Erwin Niedeveld. E-mail: info@mbo-challenge.nl
#8 Maak gebruik van ontwikkelingsgerichte portfolio’s
Introduceer het portfolio: Laat je studenten hun leerproces vastleggen in een ontwikkelingsgericht portfolio. Dit portfolio is niet alleen een verzameling van hun werk, maar ook een tool waarmee ze reflecteren op hun persoonlijke groei en verworven competenties.
Koppel het portfolio aan micro-credentials: Zorg ervoor dat behaalde micro-credentials (zoals Open Badges) direct kunnen worden toegevoegd aan het portfolio. Dit geeft studenten een concreet overzicht van hun voortgang en prestaties.
Gebruik Loopbaanoriëntatie en Begeleiding (LOB): Help je studenten om het portfolio te gebruiken als hulpmiddel voor hun toekomstplannen; hun leer- en ontwikkelpad. Door middel van reflectie en zelfanalyse (bijvoorbeeld via het Ikigai-model) ontdekken ze hun sterke punten en hoe ze deze kunnen inzetten voor hun loopbaan.
Waarom is deze stap belangrijk?
Een ontwikkelingsgericht portfolio geeft studenten de mogelijkheid om hun eigen leerproces te volgen en te reflecteren op hun groei. Door micro-credentials en reflecties in hun portfolio vast te leggen, ontwikkelen ze een duidelijk beeld van hun sterke punten en gebieden voor verdere ontwikkeling. Dit helpt hen om beter geïnformeerd keuzes te maken over hun loopbaan en verdere leertrajecten.
Hulp nodig?
Vraag het Real Life Learning expert Erwin Niedeveld. E-mail: info@mbo-challenge.nl
#9 Borging en evaluatie van het WIL-proces (Werken, Innoveren en Leren)
Evalueer het WIL-proces regelmatig: Zorg voor een continue evaluatie van het werken, innoveren en leren binnen jouw onderwijsprogramma. Dit betekent dat je zowel de voortgang van studenten als de effectiviteit van de thematische WIL-contexten beoordeelt. Gebruik 360-graden feedback van studenten en externe partners om het proces voortdurend te verbeteren.
Gebruik ontwikkelingsgerichte beoordelingen: Focus niet alleen op de eindresultaten, maar ook op de ontwikkeling van je studenten tijdens het leer- en ontwikkelproces. Dit bevordert holistische reflectie en groei. Geef regelmatig feedback op het portfolio en de behaalde micro-credentials.
Borg de kwaliteit en resultaten: Houd bij hoe goed de themakringen en WIL-contexten aansluiten bij de beoogde leerdoelen. Werk samen met je onderwijsteam en externe partners om de waarde en impact van Real Life Learning te waarborgen.
Waarom is deze stap belangrijk?
Het continu evalueren en borgen van het WIL-proces zorgt ervoor dat de kwaliteit van het onderwijs gewaarborgd blijft en dat het programma kan worden aangepast aan nieuwe ontwikkelingen. Dit vergroot de responsiviteit van de school en maakt het mogelijk om beter in te spelen op de veranderende eisen van de arbeidsmarkt, de maatschappij en de ecologische context.
Hulp nodig?
Vraag het Real Life Learning expert Erwin Niedeveld. E-mail: info@mbo-challenge.nl
#10 Reflecteer en deel succesverhalen
Reflecteer op het proces: Kijk samen met je studenten, collega’s en andere betrokkenen terug op het volledige WIL-proces (Werken, Innoveren en Leren). Wat zijn de belangrijkste lessen die je hebt geleerd? Waar waren de successen en waar liggen nog kansen voor verbetering?
Deel succesverhalen: Verzamel en deel de verhalen van studenten en andere betrokkenen die hebben geprofiteerd van Real Life Learning. Dit kunnen afgeronde projecten zijn, inzichten die studenten hebben opgedaan of concrete resultaten die zijn bereikt. Het delen van deze verhalen inspireert anderen en laat zien hoe waardevol deze aanpak is, en wat er voor nodig is Real Life Learning en Problem Solving gewoon te maken.
Creëer een leergemeenschap: Moedig collega’s aan om ook met Real Life Learning aan de slag te gaan. Door je ervaringen en best practices te delen, bouw je mee aan een netwerk waarin kennis en ervaringen continu worden uitgewisseld en geoptimaliseerd.
Waarom is deze stap belangrijk?
Reflecteren en het delen van succesverhalen helpt bij het versterken van de leeromgeving en het motiveren van studenten en docenten. Door best practices en leerervaringen te delen, creëer je een cultuur van continu leren en verbeteren. Dit bevordert de betrokkenheid en stimuleert anderen om ook met Real Life Learning aan de slag te gaan.
Hulp nodig?
Vraag het Real Life Learning expert Erwin Niedeveld. E-mail: info@mbo-challenge.nl
#11 Onderhoud en continu verbeteren van het WIL-proces
Vergroot de mate van samenwerking: Start bij mono-disciplinair werken, innoveren en leren, waar studenten leren binnen één vakgebied, en werk naar multidisciplinair samenwerken toe. Stimuleer studenten om met andere vakgebieden samen te werken (interdisciplinair) en betrek andere collega’s, externe partijen zoals bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden. Werk met andere disciplines en sectoren samen (transdisciplinair) om nieuwe werk- en leerervaringen op te doen en innovaties te stimuleren. Dit verhoogt de complexiteit en de realiteitswaarde van het leerproces.
Werk met hybride leeromgevingen: Combineer binnenschools leren met werkplekleren en regionale vraagstukken. Zo kunnen studenten hun kennis direct toepassen in de praktijk en leren ze sneller in te spelen op veranderingen in de arbeidsmarkt. Dit vergroot de responsiviteit van het onderwijs en maakt het mogelijk om te reageren op actuele maatschappelijke en ecologische uitdagingen. Bovendien versterkt het onderlinge relaties tussen onderwijs, bedrijfsleven, regionale overheden en samenleving.
Holistische benadering van groei:
The Whole Inner Development Approach: Start met de individuele ontwikkeling van de student. Gebruik concepten als Ikigai en de Inner Development Goals om studenten te helpen hun persoonlijke en professionele doelen te identificeren en hun innerlijke groei te stimuleren.
The Whole School Approach: Breid dit uit naar een samenwerkingscultuur binnen de hele school. Het WIL-proces moet worden ondersteund door het hele schoolsysteem, waar samenwerking en innovatie centraal staan.
The Whole Ecosystem Approach: Ten slotte werk je met externe partners in Learning Communities, waarin scholen, bedrijven en maatschappelijke organisaties gezamenlijk werken aan regionale uitdagingen. Dit netwerk vergroot de inbedding van het onderwijs in de regio en versterkt de samenwerking op maatschappelijk, economisch en ecologisch vlak. Het onderling verbinden van Learning Communities stimuleert en versterkt onze samenleving.
Waarom is deze stap belangrijk?
Door dit continu groeiproces van mono- naar transdisciplinair werken en de integratie van verschillende leeromgevingen, en uitwisseling tussen Learning Communities, wordt de responsiviteit van je onderwijs aanzienlijk vergroot. Studenten ontwikkelen vaardigheden om te werken in een steeds complexere wereld waarin disciplines samenwerken en externe partners betrokken zijn. Tegelijkertijd stimuleer je hun persoonlijke groei en zorg je ervoor dat zowel de school als het bredere leer-ecosysteem leren en innoveren als geheel omarmen.
Hulp nodig?
Vraag het Real Life Learning expert Erwin Niedeveld. E-mail: info@mbo-challenge.nl
#12 Veranker Real Life Learning in het curriculum
Structurele integratie van Real Life Learning: Zorg dat de principes van Real Life Learning structureel worden opgenomen in het curriculum, door vanaf het eerste moment aan de hand van Design Thinking, Lean product en dienstontwikkeling en Agile samenwerkingsprincipes, te werken. Dit betekent dat projecten en opdrachten altijd aansluiten bij reële maatschappelijke en ecologische uitdagingen, en dat leren van de lerende verbonden blijft met de praktijk.
Holistische verankering van leren:
Start bij de student (Inner Development Goals en Ikigai): Integreer persoonlijke ontwikkeling als basis voor het leerproces. Studenten moeten bewust worden van hun persoonlijke missie, waarden en doelen, zodat ze hun leerpad kunnen afstemmen op hun toekomstige loopbaan.
Verbreed naar de school (Whole School Approach): Bouw een cultuur waarin alle docenten en studenten betrokken zijn bij Real Life Learning. Dit zorgt voor een diepgaande verankering van praktijkgericht onderwijs op schoolniveau.
Werk samen met de regio (Whole Ecosystem Approach): Veranker de school in een breed ecosysteem van regionale partners (bedrijven, maatschappelijke organisaties, overheden). Dit vergroot de wederzijdse betrokkenheid en maakt het mogelijk om transdisciplinaire vraagstukken gezamenlijk aan te pakken, waarbij kennis en expertise uit verschillende domeinen worden geïntegreerd.
Transdisciplinair werken: Zorg ervoor dat alle lerenden, studenten en professionals, ervaring opdoen met transdisciplinair leren en werken. Dit betekent dat zij samen met externe partners (zoals bedrijven en maatschappelijke organisaties) werken aan het oplossen van complexe vraagstukken die meerdere disciplines overstijgen. Dit draagt niet alleen bij aan hun professionele ontwikkeling, maar ook aan hun maatschappelijke betrokkenheid en hun vermogen om ecologische en sociale uitdagingen aan te pakken.
Waarom is deze stap belangrijk?
Door Real Life Learning structureel te verankeren in het curriculum, wordt de school niet alleen een plek waar studenten kennis opdoen, maar ook een hub voor maatschappelijke en ecologische innovatie; een echte Learning Community. Het proces van mono- naar transdisciplinair leren en werken wordt gefaciliteerd door samenwerking op alle niveaus: van de individuele student, tot de hele school, tot het bredere ecosysteem van regionale partners en het netwerk van Learning Communities voorbij de regio. Dit holistische leerproces zorgt ervoor dat het beroepsonderwijs responsief blijft in een snel veranderende wereld.
Hulp nodig?
Vraag het Real Life Learning expert Erwin Niedeveld. E-mail: info@mbo-challenge.nl
